1400/09/10
روش‌های تصدی امر قضا و قاضی شدن
۱. تحصیل در دانشگاه علوم قضایی
با تصویب قانون اصلاح پاره‌ای از قوانین دادگستری در سال ۱۳۵۶، وزارت دادگستری مکلف شد، دانشگاهی به نام دانشکده‌ی علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری تأسیس کند تا از میان آنها افرادی برای کارمندان دادگاه و همچنین قضات انتخاب کند. این دانشکده در سال ۱۳۸۹ با موافقت نهایی شورای گسترش آموزش عالی به دانشگاه تبدیل شد.
دانشجویان با تحصیل در رشته‌ی علوم قضایی در این دانشگاه بورسیه می‌شوند، تا پس از تحصیل در منصب قضاوت به خدمت بپردازند. به همین دلیل انتخاب دانشجو برای این رشته با گزینش‌های خاصی انجام می‌پذیرد. از سال ۱۳۹۳ برای این رشته گزینش قضایی انجام می‌گیرد؛ درواقع گزینشی که برای قضات انجام می‌پذیرد، جایگزین گزینش عادی برای انتخاب دانشجویان است. به همین دلیل نخبه‌گزینی و مصاحبه‌های عقیدتی و علمی در این روش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
۲. شرکت در آزمون قضاوت ( جذب عمومی )
آزمون قضاوت برای دو سری از داوطلبان دانشگاهی ( مدرک کارشناسی حقوق یا الهیات، حقوق یا فقه ، کارشناسی ارشد پیوسته معارف اسلامی، ارشاد و الهیات و مدرک کارشناسی ارشد پیوسته حقوق و معارف اسلامی) و حوزوی ( سطح دو حوزوی و بالاتر) انجام می‌گیرد که شرایط قبولی و شرکت در این آزمون برای هر کدام از این داوطلبان متفاوت است.
اولین مرحله‌ی آزمون قضاوت ، مرحله‌ی تستی شامل دروس مدنی، جزا، آیین‌های دادرسی کیفری و مدنی، حقوق تجارت و استعداد شغلی است که معمولا هر ساله برگزار میشود
پس از کسب شصت درصد مجموع نمرات و قبولی در آزمون تستی داوطلبانی که در این مرحله حد نصاب لازم را کسب کرده‌اند، برای مرحله‌ی تشریحی دعوت می‌شوند. دعوت داوطلبان برای مرحله‌ی تشریحی معمولا پنج برابر ظرفیت انجام میشود. موارد امتحانی آزمون تشریحی شامل حقوق اساسی، حقوق مدنی، حقوق تجارت، آیین‌های دادرسی کیفری و مدنی، حقوق جزا، فقه و اصول فقه است.
در آزمون‌های تشریحی سؤالات به صورت پرونده‌ای مطرح می‌شوند و قدرت استدلال و تطابق با قوانین از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مرحله استفاده از قانون مجاز است، اما در محل آزمون کتاب‌های قانون توسط برگزارکننده‌ی آزمون به تمام داوطلبان فروخته میشود تا از تقلب‌های احتمالی و عدم برابری در آزمون جلوگیری شود. در این مرحله لازم است تا حداقل پنجاه درصد نمره کسب شود.
پس از اعلام نفرات برتر و قبول‌شدگان مرحله‌ی تشریحی، گزینش و مصاحبه‌های علمی عقیدتی آغاز میشود. نفرات قبول شده مطابق حروف الفبا به مصاحبه دعوت می‌شوند و زمان مصاحبه علمی آنها با تماس تلفنی به آنها اعلام میشود، پس از مصاحبه‌ی علمی نیز مراحل دیگری چون سنجش روان‌شناسی و تحقیقات محلی انجام می‌گیرد. بهتر است بدانیم قبولی و شروع به کارآموزی در این نوع از گزینش نزدیک به یک سال و حتی بیشتر زمان می‌برد که در آخر هم ممکن است منتج به قبولی نشود.
یکی از گروه‌هایی که برای شرکت در آزمون قضاوت دارای شرایط ویژه هستند، طلاب حوزه علمیه‌اند. آزمون قضاوت مربوط به آنها در زمان جداگانه و با سرفصل‌های آزمونی جداگانه برگزار می‌گردد. ثبت‌نام آزمون برای این داوطلبان معمولا در اردیبهشت ماه انجام می‌گیرد و در اوایل تابستان آزمون برگزار میشود؛ همچنین محل برگزاری این آزمون به صورت متمرکز شهر قم است.
۳. جذب اختصاصی
یکی از روش‌های دیگری که برای نخبه‌گزینی دانشجویان این دانشگاه به کار می‌رود، فرایند جذب اختصاصی است. در این روش دانشگاه‌ها به دو بخش گروه اول و گروه دوم تقسیم می‌شوند.
فارغ التحصیلان حقوق دانشگاه‌های گروه اول ( دانشگاه‌های گروه اول: دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه تهران، پردیس فارابی دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی(ره)، دانشگاه شیراز، دانشگاه علامه طباطبایی(ره)، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه علوم قضایی، دانشگاه مفید قم، دانشگاه قم.) می‌توانند در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد با معدل ۱۶ در فرایند جذب اختصاصی این شغل شرکت کنند.
و دانشگاه‌های گروه دوم ( دانشگاه‌های گروه دوم: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) قزوین، دانشگاه کاشان، دانشگاه تبریز، دانشگاه شاهد، دانشگاه شهید باهنر(ره) کرمان، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشگاه مازندران (بابلسر)، دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشگاه خوارزمی تهران، دانشگاه شهیدمطهری(ره)، دانشگاه گیلان، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، دانشگاه اصفهان، دانشگاه الزهرا، دانشگاه مذاهب اسلامی.) با معدل ۱۷ برای تصدی این منصب اقدام کنند.
در این فرایند نیز گزینش‌های عقیدتی و سیاسی و روان‌شناسی و علمی انجام می‌پذیرد.
۴. جذب اختصاصی ایثارگران
در سال ۱۳۹۶ برای اولین‌بار فرصت جذب با سهمیه‌ی ایثارگران بدون آزمون فراهم شد. هرچند بعد از ثبت‌نام آزمون کوتاه‌جوابی از این دسته از داوطلبان گرفته شد. این فرایند نیز با گزینش‌های پیش‌گفته ادامه می‌یابد.
پایگاه خبری داداستان
2021-12-1
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری 
